Poza tym dozwolony użytek publiczny dotyczy

Poza tym dozwolony użytek publiczny dotyczy korzystania z utworów w celach: – 1) informacyjnych (art. 25 i art. 26 ustawy),

– 2) dydaktycznych, oświatowych, naukowych lub dokumentacyjnych (art. 27-30 ustawy),

– 3) uświetniania wydarzeń publicznych, np. uroczystości religijnych, państwowych itp. (art. 31 ustawy) oraz

– 4) propagowania utworów plastycznych (art. 32-33 ustawy).

Wątpliwość tę rozwiewa

Istotą dozwolonego użytku publicznego, podobnie jak w przypadku użytku pry-watnego, jest upoważnienie ustawowe (licencja) do skorzystania w określonym zakresie z konkretnego utworu, jeśli spełnione zostaną ustawowe przesłanki takiego skorzystania. Powstaje jednak bardzo praktyczne pytanie, a mianowicie, czy podmiotowi praw autorskich płacić trzeba określone wynagrodzenie z tytułu uruchomienia dozwolonego użytku.

Wątpliwość tę rozwiewa bardzo zdecydowanie ustawodawca, postanawiając wy-raźnie, iż twórcy nie przysługuje w takiej sytuacji prawo do wynagrodzenia, chyba że ustawa stanowi inaczej (art. 34 ustawy). Aby zatem przekonać się, czy w określonym stanie faktycznym, stanowiącym jeden z przypadków dozwolonego użytku publicznego, istnieje obowiązek finansowego uhonorowania twórcy, należy sięgnąć do odpowiedniego przepisu Oddziału 3 w Rozdziale 3 ustawy. Gdy milczy on na temat wynagrodzenia, nie jest ono konieczne.

Interes podmiotu praw autorskich został jednak wzmocniony przez wprowadzenie dwóch dodatkowych klauzul generalnych, wyznaczających ramy dozwolonego użytku publicznego, które dają dużą swobodę interpretacyjną. Otóż po pierwsze, co dotyczy głównie dzieł literackich, naukowych oraz publicystycznych, istnieje zawsze obowiązek wymieniania twórcy i źródła, z którego się korzysta, np. zacytowanie pozycji książkowej czy tytułu artykułu w czasopiśmie (art. 34 ustawy). Po drugie zaś, osoby sięgające po dobrodziejstwa dozwolonego użytku publicznego wiążą zakazy naruszania normalnego korzystania z utworu oraz godzenia w słuszne interesy twórcy (art. 35 ustawy).