Świadczenie główne i określone

4. Przy tzw. upoważnieniu przemiennym (facultas alternativa), polegającym na tym, że dłużnik ma prawo zwolnić się od należnego wierzycielowi świadczenia przez wykonanie jednego ze świadczeń, art. 798 k.p.c. nie stosuje się.

5. Do zobowiązań ewentualnych polegających na tym, że dłużnik został zobowiązany do świadczenia głównego, z tym zastrzeżeniem, że jeżeli nie zostanie ono spełnione w określonym terminie lub gdyby okazało się nieściągalne, dłużnik zobowiązany będzie spełnić inne określone świadczenie, art. 798 k.p.c. nie ma także zastosowania. W postanowieniu z dnia 18 stycznia 1991 r., IV CZ 289/90, Sąd Najwyższy wyjaśnił, że „jeżeli w tytule egzekucyjnym zobowiązano dłużnika do jednego świadczenia, a w razie nieściągalności lub niewykonania w ustalonym terminie do spełnienia innego, to nadając tytułowi takiemu klauzulę wykonalności sąd nie może nadać jej jednocześnie co do świadczenia głównego i określonego jako ewentualne, lecz tylko co do głównego, a co do ewentualnego dopiero po wykazaniu zaistnienia wskazanych w tytule warunków” (OSNCP 1 993, z. 1 -2, poz. 21).

6. W art. 365 § 1 k.c. przewidziano także, że do wyboru świadczenia uprawniona jest osoba trzecia. Art. 798 k.p.c. takiej sytuacji nie przewiduje.

7. Gdyby zobowiązanie przemienne opiewało na świadczenie pieniężne i nie-pieniężne polegające na czynieniu, a dłużnik dokonał wyboru świadczenia polegającego na czynieniu, komornik ograniczy swoje czynności do zawiadomienia wierzyciela o wyborze dokonanym przez dłużnika. Wierzyciel natomiast skieruje odpowiedni wniosek do sądu jako organu egzekucyjnego.