Majątek objęty wspólnością majątkową

2. W klauzuli wykonalności wydanej w trybie art. 787 § 1 k.p.c. sąd stwierdza, że odpowiedzialność małżonka dłużnika ograniczona jest do „majątku objętego wspólnością majątkową” bez szczegółowego wymieniania przedmiotów majątkowych (postanowienie SN z dnia 11 czerwca 1969 r. II CZ 61/69, OSNCP 1970, z. 4, poz. 65). Wydanie postanowienia powinno poprzedzać wysłuchanie małżonka dłużnika.

3. Nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika ma ten skutek, że można prowadzić egzekucję ze wszystkich składników wchodzących w skład małżeńskiej wspólności ustawowej, bez względu na to, do którego z nich one należą. Małżonka, który nie jest dłużnikiem osobistym, wiąże z wierzycielem stosunek wynikający z istoty wspólności majątkowej. Na równi należy traktować wspólność ustawową z umowną.

4. Wszelkimi środkami dowodowymi można wykazać pozostawanie dłużnika w związku małżeńskim z określoną osobą, kodeks bowiem nie uzależnia nadania klauzuli wykonalności od wykazania, aktem małżeństwa, że dłużnik pozostaje w związku małżeńskim.

5. Obligatoryjne jest wysłuchanie małżonka dłużnika przed nadaniem klauzuli wykonalności nawet wtedy, gdy korzysta on z pomocy adwokata, który na posiedzeniu wyznaczonym dla wysłuchania złożył niezbędne wyjaśnienia (orzeczenie SN z dnia 13 kwietnia 1972 r., PUG 1973, nr 3, s. 92). Małżonek dłużnika może bronić się zarzutami, iż nie pozostaje w związku małżeńskim oraz że wspólność małżeńska nie istnieje.

6. Dodanie § 2 do art. 787 k.p.c. wymienioną w pkt 1 ustawą sprawiło, że sąd w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu także przeciwko małżonkowi dłużnika może badać nie tylko formalne warunki jej nadania, a w szczególności, czy osoba wskazana przez wierzyciela pozostaje w związku małżeńskim z dłużnikiem, czy małżonkowie pozostają we wspólności majątkowej oraz czy przedstawiony przez wierzyciela dokument jest tytułem egzekucyjnym, ale także przesłanki merytoryczne.