Category Postępowanie

Do tych ostatnich przesłanek należy zaliczyć badanie ograniczenia lub wyłączenia odpowiedzialności z majątku wspólnego prowadzonego na wniosek małżonka dłużnika. Nie jest to jedyna droga do orzeczenia o ograniczeniu lub wyłączeniu odpowiedzialności z majątku wspólnego. Rozstrzygnięcie bowiem w tym zakresie może także nastą- pić w procesie (art. 319 k.p.c.) oraz w postępowaniu ze skargi na czynności komornika (art. 7671 § 1 k.p.c.).

H. Mądrzak: Przymusowe zaspokojenie wierzyciela z tytułu długu jednego z małżonków, Warszawa 1977, s. 91 odmienny pogląd K. Korzan: Zakres odpo-wiedzialności majątkiem wspólnym oraz powództwo ekscydencyjne jako środek obrony małżonka dłużnika. Pal. 1982, nr 4-5, s. 7 oraz tego autora: Zakres rozpoznania sprawy przez sąd w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika, NP 1979, nr 6, s. 66).

9. W uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 13 maja 1987 r., III CZP 86/86 (OSNCP 1988, z. 1, poz. 3) Sąd Najwyższy ustalił następującą zasadę prawną: „Zajęciu ruchomości będących we władaniu (współwładaniu) dłużnika (art. 845 § 2 k.p.c.), wchodzących w skład majątku wspólnego dłużnika i jego małżonka, nie stoi na przeszkodzie okoliczność, że tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko dłużnikowi nie została nadana klauzula wykonalności także przeciwko jego małżonkowi (art. 787 § 1 k.p.c.)”.

Przy odmiennym stanowisku art. 845 § 2 k.p.c. nadana zostałaby treść, według której zajęciu podlegałyby ruchomości będące w „wyłącznym” władaniu dłużnika, a do takiej wykładni przepis ten nie daje podstaw.

Z art. 7671 k.p.c. wynika, że sam fakt zajęcia ruchomości wchodzących w skład majątku wspólnego, mimo braku klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika, nie stanowi podstawy do unicestwienia tej czynności, chyba że czynność ta była proceduralnie niedopuszczalna z mocy art. 845 k.p.c. albo naruszała prawa małżonka dłużnika w świetle art. 41 § 2 i § 3 k.r.o.

Przez sposób egzekucji należy rozumieć egzekucję z określonego przedmiotu czy prawa majątkowego dłużnika. Sposobem egzekucji jest egzekucja z ruchomości, nieruchomości itd., rodzaj egzekucji zaś oznacza egzekucję świadczeń pieniężnych, świadczeń niepieniężnych. Sposób egzekucji zależy od rodzaju świadczenia. Wierzyciel powinien we wniosku wskazać sposób egzekucji jak najmniej uciążliwy dla dłużnika (art. 799 k.p.c.) ale taki, który by zapewniał skuteczne przeprowadzenie egzekucji.

3. Postanowienie co do klauzuli wykonalności uwzględniające wniosek wierzyciela doręcza się tylko wierzycielowi, dłużnik zaś dowiaduje się o jego treści dopiero po wszczęciu egzekucji z chwilą doręczenia o tym zawiadomienia (art. 805 k.p.c.). Postanowienie odmowne doręcza się także tylko wierzycielowi, dłużnikowi zaś nie doręcza się, bo nie narusza ono jego interesu.

1. Art. 792 k.p.c. należy rozpatrywać łącznie z art. 319 k.p.c., który daje sądowi możliwość zastrzeżenia w wyroku dla pozwanego prawa powołania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie odpowiedzialności, jeżeli uwzględnia powództwo. Sąd jest zobowiązany zastrzec to dla następcy dłużnika w klauzuli wykonalności. Zastrzeżenie to sąd jest zobowiązany zamieścić z urzędu, jeżeli z okoliczności sprawy dowie się o ograniczeniu odpowiedzialności następcy, albo z wysłuchania go, jeśli taką czynność zarządzi, do czego nie jest zobowiązany.

W takim wypadku, zgodnie z dyspozycją art. 81 9 § 1 k.p.c., organ egzekucyjny podejmuje zawieszone postępowanie egzekucyjne z udziałem spadkobiercy dłużnika, tj. po udowodnieniu mu tego prawomocnym postanowieniem o stwierdzeniu nabycia spadku (postanowienie SN z dnia 2 lipca 1975 r„ I CZ 98/75, OSNCP 1 976, z. 6, poz. 142). Artykuł 788 k.p.c. ma zastosowanie, gdy przejście uprawnienia lub obowiązku nastąpiło po wydaniu tytułu egzekucyjnego (OSNCP 1964, poz. 41).

2. Warunkiem przejęcia praw i obowiązków, o których mowa w§ 1 art. 788 k.p.c., jest wykazanie tego dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym. Faktu tego nie można wykazywać innymi dowo- darni. Przy braku wspomnianych dokumentów można jedynie wytoczyć powództwo o ustalenie przejścia uprawnienia lub obowiązku (uchwała składu siedmiu sędziów SN z dnia 5 maja 1951 r., I. Prez. 689/50, PiP 1 952, nr 2).

5. Postępowanie o nadanie klauzuli wykonalności na rzecz następcy wierzyciela i przeciwko następcy dłużnika wchodzi w rachubę także w tych wypadkach, w których wszczęcie egzekucji jest dopuszczalne na podstawie tytułu egzekucyjnego bez klauzuli wykonalności. Wyciągi z ksiąg banków, o których mowa w art. 49 pkt 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. – prawo bankowe (Dz.U. z 1992 r. Nr 72, poz. 359, z późn. zm.),

Natomiast art. 477® k.p.c. nakłada na sąd rewizyjny obowiązek nadania z urzędu klauzuli wykonalności wyrokowi zasądzającemu roszczenie na rzecz pracownika

1 wydania go uprawnionemu. Jednakże obowiązek ten w sprawach o roszczenie pracownika nie obciąża sądu pierwszej instancji, który – zasądzając należność pracownika w sprawach z zakresu prawa pracy – z urzędu nadaje przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności jedynie w zakresie nie przekraczającym pełnego jednomiesięcznego wynagrodzenia (art. 4772 § 1 k.p.c.). Por. także uwagę 1 do art. 781 k.p.c.

Tytułowi egzekucyjnemu wyda-nemu przeciwko spółce jawnej można nadać klauzulę wykonalności przeciwko wspólnikom tej spółki (postanowienie SN z dnia 15 kwietnia 1966 r., I CZ 27/66, OSNCP 1967, z. 2, poz. 23).

Egzekucja przeciwko spółce z ograniczoną odpowiedzialnością może być prowadzona, jeżeli tytuł egzekucyjny wymienia tę spółkę jako dłużnika. W razie bezskuteczności egzekucji prowadzonej na podstawie tytułu wykonawczego wydanego przeciwko spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (art. 298 § 1 k.h.), nie jest dopuszczalne nadanie klauzuli wykonalności przeciwko członkom zarządu tej spółki na podstawie art. 788 § 1 k.p.c. (uchwała SN z dnia 9 sierpnia 1993 r„ III CZP 116/93).

Strona nie korzystająca ze zwolnienia od kosztów sądowych w postępowaniu rozpoznawczym może żądać tego zwolnienia w postępowaniu egzekucyjnym oraz ustanowienia adwokata z urzędu. Odpowiedni wniosek w tym zakresie strona kieruje do sądu egzekucyjnego.

2. Zwolnienie od kosztów sądowych przez sąd lub z mocy ustawy obejmuje także zwolnienie od obowiązku uiszczania opłat, ryczałtu kancelaryjnego i nale-żności na pokrycie wydatków.