Category Postępowanie

Zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata nie zwalnia strony od obowiązku zwrotu kosztów przeciwnikowi (art. 121 k.p.c. w związku z art. 13 § 2 k.p.c.). W związku z tym nasuwa się pytanie, czy strona korzystająca ze zwolnienia od kosztów sądowych i pomocy prawnej ustanowionego adwokata z urzędu ma obowiązek pokrycia opłaty za czynności adwokackie. Otóż strona może dobrowolnie uiścić te opłaty jako wynagrodzenie adwokata. Gdyby sprawę „przegrała”, sąd, stosując zasady określone rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 sierpnia

Do „kosztów celowego przeprowadzenia egzekucji” nie można zaliczyć wynagrodzenia adwokata za złożenie tytułu egzekucyjnego państwowej jednostce organizacyjnej lub jej jednostce nadrzędnej, gdyż czynności te nie stanowią czynności egzekucyjnych. Nie każde również koszty stawiennictwa strony w sądzie (albo w biurze komornika) lub ustanowienia adwokata będą stanowiły „koszty celowego przeprowadzenia egzekucji”.

Wpis ten pobiera sąd, gdy działa jako organ egzekucyjny lub jako sąd egzekucyjny, np. od wniosku o nakazanie dłużnikowi wyjawienia majątku, od skargi na czynności komornika, jeżeli roszczenie nie ma charakteru majątkowego (§ 49 i 52 rozp. Min. Spraw, z dnia 17 maja 1993 r. w sprawie określenia wysokości wpisów w sprawach cywilnych – Dz.U. Nr 46, poz. 210), oraz komornik, np. za dokonanie sprzedaży ruchomości lub prawa majątkowego (art. 865, 866, 867 i 908 k.p.c.), za opróżnienie lokalu (§16 ust. 1 pkt 1 i § 23 ust. 1 pkt 1 rozp. w sprawie taksy za czynn. komorników).

W pierwszym wypadku opłaty kancelaryjne nie są zaliczane do składników kosztów postępowania egzekucyj-nego, gdyż postępowanie klauzulowe stanowi pomost między postępowaniem rozpoznawczym a postępowaniem egzekucyjnym, w drugim zaś wliczane są ewentualnie w koszty procesu, zwłaszcza wtedy, gdy wniesiony środek odwo-ławczy zostanie uwzględniony.

Od opłat kancelaryjnych należy odróżnić ryczałt kancelaryjny pobierany przez komornika na pokrycie kosztów prowadzenia biura.

Wyrazem tego stanowiska jest uchwała składu siedmiu sędziów SN z dnia 27 listopada 1986 r., III CZP 40/86 (OSNCP 1987, z. 5-6, poz. 71), w której Sąd Najwyższy wyjaśnił, że dłużnik, przeciwko któremu wszczęta została egzekucja alimentów, mimo że dobrowolnie zaspokajał alimenty w terminie i wysokości określonej w tytule wykonawczym, może skutecznie – w drodze skargi – kwestionować czynności komornika w zakresie obciążenia go kosztami egzekucyjnymi (art. 767 i 770 k.p.c.).

Ad b. Żądanie, o którym mowa w art. 769 § 1 k.p.c., dotyczy szkód wyrządzonych przez komornika umyślnie lub przez niedbalstwo, a przesłanką jest wykazanie, że poszkodowany nie mógł w toku postępowania zapobiec szkodzie za pomocą środków przewidzianych w k.p.c., czyli za pomocą skargi na czynności komornika, zarzutów przeciwko planowi podziału sumy uzyskanej z egzekucji (art. 767, 1028 k.p.c.), przy wykorzystaniu jeszcze zażalenia w razie niekorzystnego wyniku zaskarżenia czynności komornika mogą tu w rachubę jeszcze wchodzić powództwa przeciwegzekucyjne.

3. Żądanie naprawienia szkody przez komornika i Skarb Państwa nie jest uzależnione od wykazania, że przy wydaniu przez komornika orzeczenia lub zarządzenia nastąpiło naruszenie prawa ścigane w trybie postępowania karnego lub dyscyplinarnego oraz że wina komornika została stwierdzona wyrokiem karnym lub orzeczeniem dyscyplinarnym albo uznana przez organ przełożony nad komornikiem (art. 41 8 § 2 k.c.).

Z art. 7671 k.p.c. wynika, że sam fakt zajęcia ruchomości wchodzących w skład majątku wspólnego, mimo braku klauzuli wykonalności przeciwko mał-żonkowi dłużnika, nie stanowi podstawy unicestwienia tej czynności, chyba że czynność ta była proceduralnie niedopuszczalna z mocy art. 845 k.p.c. albo naruszała prawa małżonka dłużnika w świetle art. 41 § 2 i § 3 k.r.o. Gdyby bowiem brak klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika stanowił procesową niedopuszczalność zajęcia ruchomości wchodzących w skład majątku wspólnego, ustawodawca nie dopuściłby w art. 7671 k.p.c.

2. W razie stawiania oporu przez osobę wojskową komornik powinien zwrócić się o udzielenie mu pomocy do właściwego organu wojskowego, chyba że zwłoka w jej udzieleniu grozi udaremnieniem egzekucji. Według art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 1 967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczy-pospolitej Polskiej (Dz.U. z 1992 r. Nr 4, poz. 1 6)

Temu celowi służy postępowanie o wyjawienie majątku (art. 913-920 k.p.c.), chyba że chodzi o sprawy alimentacyjne, w któ- rych komornik obowiązany jest z urzędu przeprowadzić dochodzenie w celu ustalenia zarobków i stanu majątkowego dłużnika oraz jego miejsca zamiesz-kania (art. 1086 § 1 k.p.c.). Strony i uczestnicy postępowania obowiązani są składać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody (art. 3 § 1 k.p.c.).

Wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego złożony telefonicznie nie wywo-łuje skutków, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma procesowego (OSNCP 1967, z. 10, poz. 186). W. Siedlecki uznał tezę za trafną, wskazując na konie-czność sprostowania jej redakcji, gdyż art. 760 § 1 k.p.c. nie mówi o piśmie procesowym, lecz o formie pisemnej i ustnej składania oświadczenia i wniosków w postępowaniu egzekucyjnym, przy czym chodzi tu raczej o formę ustną,

Źródłem wiadomości sądu o nieprawidłowościach w czynnościach egzeku-cyjnych komornika mogą być: zażalenia ludności składane do prezesa sądu rejonowego, przy którym urzęduje komornik (§ 10 rozp. o komornikach) kontrole czynności egzekucyjnych dokonywane w wyniku tych zażaleń przez prezesa sądu rejonowego lub wyznaczonego przez niego sędziego i ustalenia, czy prowadzone są one prawidłowo i sprawnie oraz czy pobierane przez komornika należności odpowiadają przepisom (§ 41 rozp. o komornikach)

Inaczej W. Broniewicz: Glosa do postanowienia SN z dnia 19 marca 1969 r., I CZ 106/68, OSPiKA 1970, z. 6, s. 263 oraz glosa do postanowienia SN z dnia 10 listopada 1970 r„ II CZ 139/70, OSPiKA 1971, z. 10, s. 435. Por. także tego autora: W kwestii zarządzeń sądu w postępowaniu cywilnym, NP 1972, s. 11 28). Na przy-kład sąd zarządza wydanie dokumentów, jeżeli wierzyciel nie może ich uzyskać (art. 785 k.p.c.), wykonanie aresztu, zbadanie stanu zdrowia dłużnika, wobec którego miałby być wykonany areszt (art. 1057 § 1 i art. 1058 § 2 k.p.c.).