Category Postępowanie

W kodeksie unormowane zostało postępowanie procesowe i nieprocesowe, co oznacza, że przepisy postępowania zabezpieczającego dotyczą zarówno postępowania procesowego, jak i postępowania nieprocesowego. Nie ma nato-miast potrzeby stosowania przepisów postępowania zabezpieczającego w tych wszystkich wypadkach, gdy istnieją samodzielne przepisy dotyczące zabezpie-czenia, np. zabezpieczenia spadku (art. 633-639 k.p.c.).

Dłużnik powinien zwrócić wierzycielowi koszty niezbędne do celowego przeprowadzenia egzekucji. Koszty ściąga się wraz z egzekwo-wanym roszczeniem. Koszt egzekucji ustala postanowieniem komornik, jeżeli przeprowadzenie egzekucji należy do niego. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie. 1. W postępowaniu egzekucyjnym obowiązuje zasada zwrotu kosztów „nie-zbędnych do celowego przeprowadzenia egzekucji”. Katalog niezbędnych kosz-tów jest inny w razie: 1) gdy strona działa osobiście lub przez pełnomocnika nie będącego ani adwokatem, ani radcą prawnym oraz inny, 2) gdy stronę reprezen-tuje adwokat lub radca prawny. W pierwszym wypadku do niezbędnych kosztów należą: koszty sądowe, koszty przejazdu do sądu (komornika) strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego przez stronę (lub jej pełnomocnika) wskutek stawiennictwa w sądzie (w biurze komornika), choćby nie była do tego wzywana. Górny pułap stanowi tu równowartość wynagrodzenia adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu (komornika). W drugim wypadku do „niezbędnych” kosztów należą: wynagrodzenie i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony, w czym mieszczą się koszty przejazdu strony i koszty utraconego jej zarobku.

W sprawach, które rozpoznaje sąd w składzie trzyosobowym, przewodniczący może w wypadku nie cierpiącym zwłoki sam wydać zarządzenie tymczasowe.

1. Zasadą jest, że sąd rozpoznaje wniosek o wydanie zarządzenia tymczaso-wego w takim składzie, w jakim rozpoznaje sprawę (por. art. 47, 509 k.p.c. i art. XII przep. wprow. k.p.c.)

2. Wypadek nie cierpiący zwłoki będzie miał miejsce wtedy, gdy sprawa wymaga tak szybkiego działania, że zwłoka spowodowana zwołaniem posie-dzenia sądu w pełnym składzie mogłaby powoda (wnioskodawcę) narazić na szkodę (J. Korzonek: Postępowanie egzekucyjne i zabezpieczające, s. 1361).

Wydając zarządzenie tymczasowe przed wszczęciem postępo-wania w sprawie, sąd wyznaczy termin, w którym sprawa powinna być wytoczona pod rygorem upadku zabezpieczenia. Termin ten nie może prze-kraczać dwóch tygodni.

1...

Postanowienie wydane na posiedzeniu niejawnym, zawierające zarządzenie wymienione w pkt 2 lub w pkt 3 artykułu poprzedzającego, doręcza dłużnikowi sąd, który je wydał.

Wydane przez sąd na posiedzeniu niejawnym zarządzenie tymczasowe o ustanowieniu hipoteki oraz o ustanowieniu zakazu zbywania lub obciążania nieruchomości jest doręczane tylko dłużnikowi. Uregulowanie to stanowi wyjątek od zasady przewidzianej w art. 740 k.p.c. stanowiącej o obowiązku doręczania postanowienia w sprawie zarządzenia tymczasowego tylko wierzycielowi. Wyjątek ten podyktowany jest brakiem obawy (jaka istnieje przy innych sposo-bach zabezpieczenia) podjęcia przez dłużnika działań mogących udaremnić wykonanie zabezpieczenia. W. Siedlecki słusznie stwierdza, że obawa ta jednak istnieje, bo dłużnik może przed dokonaniem wpisu rozporządzić nieruchomoś-cią. Dlatego w interesie wierzyciela leży, aby zgłosił on natychmiast odpowiedni wniosek do sądu prowadzącego księgę wieczystą, a w wypadkach działania z

Organ, który przejął dalsze łączne prowadzenie egzekucji admi-nistracyjnej i sądowej, postanowi, w trybie dla niego właściwym, również o kosztach czynności egzekucyjnych dokonanych przez drugi organ egzeku-cyjny przed postanowieniem sądu, chociażby te czynności nie zostały utrzymane w mocy.

Decyzję o kosztach dotychczasowego postępowania egzekucyjnego (sądo-wego lub administracyjnego) podejmuje organ egzekucyjny, który przejął dalsze prowadzenie egzekucji, ale zastosuje przepisy tego postępowania, w którego trybie zostały uprzednio dokonane czynności egzekucyjne. Nie ma to jednak istotnego znaczenia, ustalanie bowiem kosztów egzekucyjnych w obu postę-powaniach egzekucyjnych oparte jest na tych samych zasadach. Gdyby sąd postanowił, że obie egzekucje ma prowadzić łącznie administracyjny organ egzekucyjny, komornik – przed przekazaniem akt temu organowi – obowiązany jest dokonać rozliczenia pobranych w danej sprawie sum oraz zwrócić wierzy-cielowi pozostałość nie wykorzystanej zaliczki, a także odnotować w tytule wykonawczym wysokość dotychczasowych kosztów egzekucyjnych oraz to, w jakim zakresie roszczenie wierzyciela zostało zaspokojone (§ 34 rozp. w sprawie czynn. komorników).

Ad b. Uprawdopodobnienie (uwiarogodnienie) roszczenia stanowi ustalenie fakt�w co do roszczenia za pomoc� �rodka prostszego, o mniejszej sile przekonania. Regu�� w post�powaniu jest obowi�zek udowodnienia fakt�w, a uprawdopodobnienie stanowi wyj�tek od tej zasady. Je�li chodzi o spos�b uprawdopodobnienia, nadmieni� nale�y, �e art. 243 k.p.c. daje s�dowi swobod� w tym zakresie, a w szczeg�lno�ci co do �rodk�w, za pomoc� kt�rych powinien on

Zajęte ruchomości nie mogą być oddane pod dozór wierzycie-lowi. Zajęte pieniądze i papiery wartościowe składa się do depozytu sądo-wego.

1. Nie jest dopuszczalne oddanie zajętych ruchomości pod dozór wierzycie-lowi, bo zabezpieczenie zmierzałoby do zaspokojenia wierzyciela, na co nie

zezwala art. 731 k.p.c. Mogą być natomiast oddane pod dozór innej osoby, o czym postanawia sąd w zarządzeniu tymczasowym, a przy braku decyzji sądu komornik może oddać pod dozór zajęte ruchomości. Do ustanowionego w tym trybie dozorcy mają zastosowanie przepisy o dozorze w toku egzekucji z rucho-mości (art. 856-858 k.p.c.).

Właściwy do wydania zarządzenia tymczasowego jest sąd, do którego właściwości należy rozpoznanie sprawy w pierwszej instancji. Wnioski o zabezpieczenie zgłoszone w toku sprawy rozpoznaje sąd tej ins-tancji, w której sprawa się toczy, z wyjątkiem wypadku, gdy sądem tym jest Sąd Najwyższy.

1. W przepisie tym chodzi o właściwość sądu do wydania zarządzenia tym-czasowego w trzech wypadkach, a mianowicie, gdy wniosek o wydanie zarzą-dzenia tymczasowego złożono przed wniesieniem pozwu (wniosku), gdy wniosek o wydanie zarządzenia tymczasowego złożono równocześnie z pozwem (wnioskiem) i wreszcie gdy wniosek ten zgłoszono w toku sprawy. W dwóch pierwszych wypadkach właściwy do rozpoznania wniosku o wydanie zarządzenia tymczasowego jest sąd miejscowo i rzeczowo właściwy do rozpoznania sprawy w pierwszej instancji. Właściwość tę określa się na podstawie przepisów kodeksu. Jeżeli wniosek skierowano do sądu niewłaściwego, to sąd ten obo-wiązany jest przekazać go sądowi właściwemu (art. 200 k.p.c.). Jeżeli wniosek o wydanie zarządzenia tymczasowego złożono w toku sprawy, to rozważenia wymaga, czy sprawę rozpoznaje sąd pierwszej instancji, czy sąd rewizyjny. Otóż, w obu sytuacjach wniosek o wydanie zarządzenia tymczasowego rozpoznaje sąd, przed którym sprawa się toczy, czyli zarówno sąd pierwszej instancji, jak i sąd rewizyjny. Nie dotyczy to jednak Sądu Najwyższego, który obecnie nie jest sądem rewizyjnym, chyba że Sąd Najwyższy przejął sprawę do rozpoznania, która została mu przedstawiona do rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego (art. 391 § 1 k.p.c.). W każdym wypadku Sąd Najwyższy nie jest właściwy do rozpoznania wniosku o wydanie zarządzenia tymczasowego, czyli także w postępowaniu z rewizji nadzwyczajnej (orz. SN III CRN 462/68, OSPiKA 1969, poz.

Klauzulę wykonalności nadaje sąd jednoosobowo na wniosek wierzyciela. Tytułowi wydanemu w postępowaniu, które zostało lub mogło być wszczęte z urzędu, sąd nadaje klauzulę wykonalności z urzędu.

1. Sąd nadaje klauzulę wykonalności jednoosobowo. Nadawanie klauzuli wykonalności tytułom egzekucyjnym następuje na wniosek wierzyciela, prokuratora (art. 7 k.p.c.), organizacji społecznej (art. 8 k.p.c.), a mianowicie: w sprawach alimentacyjnych, w sprawach ze stosunku pracy, w sprawach z zakresu ochrony konsumentów, w sprawach z zakresu ochrony środowiska, w sprawach z zakresu wynalazczości (art. 61 k.p.c.). Wykaz organizacji społecznych uprawnionych do działania przed sądem w imieniu lub na rzecz obywateli ustalił Minister Sprawiedliwości zarządzeniem z dnia 1 lipca 1991 r. (M.P. Nr 22, poz. 155). Wniosek o nadanie tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności nie przerywa biegu przedawnienia (wyrok SN z dnia 22 lutego 1973 r., III PRN

Organ egzekucyjny nie jest uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym.

Organ egzekucyjny nie jest uprawniony do badania tytułu wykonawczego pod względem merytorycznym. Jeżeli wtoku egzekucji dłużnik podnosi zarzuty, że objęte tytułem wykonawczym roszczenie nie istnieje lub jest niewykonalne, to właściwą drogą do ich badania jest wniesienie powództwa przeciwegzeku- cyjnego (art. 840 k.p.c.). Organ egzekucyjny natomiast jest uprawniony do badania tytułu wykonawczego pod względem formalnym, a więc czy jest zaopatrzony w klauzulę wykonalności, podpis sędziego, pieczęć sądu.

Podstawą egzekucji jest tytuł wykonawczy. Tytułem wykona-wczym jest tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności.

1. Tytułem egzekucyjnym jest dokument urzędowy, stwierdzający istnienie i zakres roszczenia wierzyciela, a zarazem istnienie i zakres obowiązku świad-czenia dłużnika. Nadanie zaś klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu ma znaczenie generalnego dozwolenia egzekucji na podstawie danego tytułu egzekucyjnego. Przez nadanie tej klauzuli sąd stwierdza, że tytuł egzekucyjny odpowiada wszelkim wymaganiom przez prawo przepisanym, od których uzale-żniona jest możność wszczęcia egzekucji w ogólności (W. Siedlecki w: Komen-tarz do k.p.c., s. 1106). Tytuł egzekucyjny bez klauzuli wykonalności tylko wyjąt-kowo stanowi podstawę egzekucji, np. zgodnie z art. 762 § 4 k.p.c. prawomo- cone postanowienie komornika o ukaraniu grzywną podlega wykonaniu w drodze egzekucji sądowej bez zaopatrywania go w klauzulę wykonalności.

Do wykonania zarządzeń tymczasowych stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu egzekucyjnym. Jednakże w razie zbiegu zabezpieczenia dokonanego przez organ sądowy i administracyjny organ egzekucyjny nie stosuje się art. 773 i 774, z wyjątkiem wypadków przewi-dzianych w art. 751.

1. Do wykonania zarządzeń tymczasowych kodeks nakazuje stosować „odpowiednio” przepisy o postępowaniu egzekucyjnym oznacza to, żę niektóre przepisy należy stosować wprost, a inne tylko wtedy, gdy nie stoją temu na przeszkodzie przepisy szczególne o postępowaniu zabezpieczającym i nie sprzeciwia się temu istota oraz cel postępowania zabezpieczającego. Wykony-wanie zarządzeń tymczasowych w postępowaniu egzekucyjnym dotyczy naj-częściej zajęcia ruchomości, zajęcia wynagrodzenia za pracę, nakazania wyko-nania określonej czynności.